DİYARBAKIR – Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO), Diyarbakır Madenciler ve Mermerciler Derneği (DİMDA) ve Dicle Üniversitesi iş birliğinde “Diyarbakır Doğaltaş Sektörünün Mevcut Durumu ve Geleceği Çalıştayı” düzenlendi. Doğal taş branşının mevcut durumuna yönelik saha çalışması ve atölye programı Raif Türk’e ithaf edildi.
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan DİMAD Lideri Fahrettin Çağdaş, Diyarbakır’da madenciliğin tarihinden bahsederek, Çayönü ve Bırkleyn Mağaraları ile başlayan madenciliğin camiler, kiliseler, hanlar, hamamlar ile günümüze kadar geldiğini belirterek, kentte doğal taş ve madenciliğin kadim bir meslek olduğuna değindi.
ÖNCELİKLİ BİR YAKLAŞIM ÇEVRE VE İNSAN
Çağdaş, kentte geçmişten bugüne 50’ye yakın renk ve desende doğal taş işlediklerini belirterek, Cüngüş siyah inci taşının dünyada ilk 10’un ortasında olduğunu söyledi. Çağdaş, “Doğal taş ve madencilik kolu olarak 2010 yılında şehrin ihracatının yüzde 50’sini biz yapıyorduk. Ancak son yıllarda blok ve ebatlı doğal taş ihracatımızda düşüş var. Bunun başlıca sebepleri, şubedeki pazar kaybı, yeni taş ocağı ve işletme ruhsatlarında bölgede işletmeler olarak karşılaştığımız güvenlik duvarları, orman ve mera mülkiyet kanununun çözümü için karşılaştığımız bürokratik süreçler ve ruhsat bedellerinin her zaman enflasyonu aşan düzeyde artmasıdır. Kesimdeki sorunları çözmek için yeni pazarlar için çalışmamız, ocaklarda ve işletmelerde uygulama hatalarını önleyecek teknik müdahaleler geliştirmemiz ve yeni doğal taş havzaları bulmamız gerekiyor. Bunun için derneğimiz, üniversitemiz, MTA Bölge Müdürlüğümüz ve işletmelerimizin katılımıyla DTSO ile iş birliği içinde raporlar hazırlamamız ve lobicilik faaliyetlerimizi geliştirmemiz gerekiyor.”
Madencilikle ilgili olumsuz algıların da olduğunu belirten Çağdaş, çevreye ve insana öncelik veren bir anlayışla faaliyetlerini sürdürdüklerini sözlerine ekledi.
RUHSATSIZ İŞLETMELER BATIYA TAŞIYOR
DTSO Lideri Mehmet Kaya, 2005-2008 yıllarında Raif Türk ile yaptıkları çalışmalara değinerek konuşmasına başladı. Doğaltaş departmanının mevcut sorunlara rağmen kent sanayisinin gelişimine oldukça değerli katkılar sağladığını kaydeden Raif Türk ile birlikte departmandaki işletmeleri DTSO bünyesinde madencilik meslek kümesi altında toplayarak farklı bir meslek grubu oluşturduklarını söyledi.
Kaya, “Maden bölümü, kentteki organize sanayi bölgesinde ilk yatırımların geliştirildiği bölümdür. 2005 yılında kent sanayisini temsil eden ve en çok istihdam yaratan bölümdü. Bugün Silvan OSB’nin kurulmasıyla Diyarbakır 5 organize sanayi bölgesine kavuştu. Şimdi yeni yatırımlar için uygun yatırım yeri. Madencilik dalının yarattığı ivmede kentteki sanayinin büyük katkısı var. Şubedeki girişimciler de şehrin farklı departmanlarındaki yatırımlara yön vererek şehir ekonomisine katkı sağladı.”
Sektörde yaşanan sorunlara değinen Kaya, “Son 4 yılda iş insanımızın karşılaştığı ruhsat sıkıntısını analiz etmek için birçok girişimde bulunduk. Ancak bölgedeki arama ve işletme ruhsatlarındaki güvenlik duvarını maalesef aşamadık. Bu özel politikanın aşılmaması kent ekonomisini de etkiliyor. Finansmana erişim sorunu. Yaşayan işletmelerimizin merkezlerini batı illerine taşıyarak finansmana erişim sağladıklarını defalarca dile getirdik. Bugün madencilik branşında kesin durum geçerlidir. İş insanlarımız batı illerine taşınarak yapmış oldukları ruhsat başvurularından olumlu yanıt alabilirler. Bu durumdan dolayı batı illerine taşınmalar olabileceğini görüyoruz.”
YILDIZ TÜRK ÇALIŞTAY’A KATILDI
Toplantıya katılan DTSO Meclis Üyesi ve Raif Türk’ün eşi Yıldız Türk, yapılan çalışma ve emeğin Raif Türk’e ithaf edilmesi için teşekkür ederek duygularını paylaştı.
Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Bölümü Prof. Dr. Mustafa Ayhan’ın da katıldığı çalıştay, MTA Güneydoğu Anadolu Bölge Müdürü Mehmet Fatih Bakır ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Tuna Öner’in sunumlarıyla devam etti. (DUVAR)
